भाड्याने घर घेण्यापूर्वी भाडेकरार किती महिन्यांचा असतो , तो ठराविक मुदतीचाच का असतो , त्याचं किती वेळा नूतनीकरण करता येतं , अशा अनेक शंकांचा भुंगा डोक्यात फिरत असतो. अशाच काही प्रश्नांची ही उत्तरं...
प्रश्न - एखादा फ्लॅट भाड्याने घ्यायचा असल्यास ११ महिन्यांचा भाडेकरार करावा लागेल का ?
उत्तर - पूर्वी भाडेकराराची ( LEAVE & LICENSE AGREEMENT) मुदत ११ किंवा १२ महिन्यांच्या पटीत असायची. १ मार्च २००० पासून लागू झालेल्या ' महाराष्ट्र रेण्ट कण्ट्रोल अॅक्ट , १९९९ ' अंतर्गत भाडेकराराची मुदत ११ किंवा १२ महिन्यांच्या पटीत असावी , अशी कुठलीही अट घातली नव्हती. तसंच भाडेकरार विशिष्ट मुदतीचा असावा , असंही सांगण्यात आलेलं नव्हतं. तरीही भाडेकरार हा साधारणतः तीन वर्षांपेक्षा अधिक नसतो. परंतु यासंदर्भात ७ मे २००५ रोजी नवा कायदा अस्तित्वात आला. त्या कायद्यानुसार भाडेकराराची मुदत १२ महिन्यांच्या पटीत ५ वर्षांपर्यंत असू शकते. परंतु इंडियन रजिस्ट्रेशन अॅक्टच्या सेक्शन १(डी)नुसार कुठल्याही भाडेकराराची मुदत एक वर्ष किंवा त्यापेक्षा अधिक कालावधीची असेल तर त्या कराराची नोंदणी करणं बंधनकारक आहे. मुंबईसह अनेक ठिकाणी फ्लॅटचा भाडेकरार सर्वसाधारणतः ११ महिन्यांच्या कालावधीचाच असतो. त्यामागे दोन कारणं आहेत. एकतर ११ महिन्यांचा भाडेकरार केल्यावर नोंदणीशुल्क आणि मुद्रांक शुल्क लागत नाही आणि दुसरं म्हणजे बॉम्बे रेण्ट अॅक्टनुसार फ्लॅटचा भाडेकरार हा अचल किंवा स्थावर मालमत्तेचा व्यवहार समजला जात नाही. त्यामुळे भाडेकरूला भाडेकराराची मुदत पूर्ण होण्याआधी फ्लॅटबाहेर काढता येत नाही.
प्रश्न - भाडेकरार ११ महिन्यांचाच का असतो ? तो १२ महिन्यांचा का नसतो ?
उत्तर - घरमालकाला भाड्याने दिलेला फ्लॅट खाली करायचा असेल तर ११ महिन्यांचाच भाडेकरार करावा लागतो. एक वर्षाचा भाडेकरार केला आणि १२ महिने पूर्ण झाल्यानंतर फ्लॅट खाली करायचा असल्यास कायद्यानुसार भाडेकरूला सहा महिन्यांची नोटीस द्यावी लागते. पण ११ महिन्यांचा भाडेकरार असेल तर घर रिकामं करण्यासाठी भाडेकरूला सात दिवसांची नोटीस द्यावी लागते. ११ महिन्यांच्या भाडेकराराला रेण्ट कण्ट्रोल लॉ लागू होत नाही. १२ महिने पूर्ण झाल्यानंतरच हा कायदा लागू होतो. म्हणूनच फ्लॅटचे बहुतांश भाडेकरार ११ महिन्यांचे असतात.
प्रश्न - ११ महिन्यांची मुदत पूर्ण झाल्यावर फ्लॅटच्या भाडेकराराचं नूतनीकरण होऊ शकतं का ?
उत्तर - होय , ११ महिन्यांची मुदत पूर्ण झाल्यावर भाडेकराराचं नूतनीकरण होऊ शकतं. पण त्यासाठी भाडेकरू आणि घरमालक दोघांचीही संमती आवश्यक आहे.
प्रश्न - कायदेशीररित्या भाडेकराराचं नूतनीकरण जास्तीत जास्त किती वेळा होऊ शकतं ?
उत्तर - तसं पाहिलं तर भाडेकराराचं नूतनीकरण जास्तीत जास्त किती वेळा करता येतं , याविषयी कायद्यात कुठलीही तरतूद नाही. पण सर्वसाधारणतः भाडेकराराचं सलग तीनदा नूतनीकरण करण्यात येतं. पण काहीजण त्यापेक्षा जास्त वेळा भाडेकराराचं नूतनीकरण करतात.
प्रश्न - एखादा फ्लॅट भाड्याने घ्यायचा असल्यास ११ महिन्यांचा भाडेकरार करावा लागेल का ?
उत्तर - पूर्वी भाडेकराराची ( LEAVE & LICENSE AGREEMENT) मुदत ११ किंवा १२ महिन्यांच्या पटीत असायची. १ मार्च २००० पासून लागू झालेल्या ' महाराष्ट्र रेण्ट कण्ट्रोल अॅक्ट , १९९९ ' अंतर्गत भाडेकराराची मुदत ११ किंवा १२ महिन्यांच्या पटीत असावी , अशी कुठलीही अट घातली नव्हती. तसंच भाडेकरार विशिष्ट मुदतीचा असावा , असंही सांगण्यात आलेलं नव्हतं. तरीही भाडेकरार हा साधारणतः तीन वर्षांपेक्षा अधिक नसतो. परंतु यासंदर्भात ७ मे २००५ रोजी नवा कायदा अस्तित्वात आला. त्या कायद्यानुसार भाडेकराराची मुदत १२ महिन्यांच्या पटीत ५ वर्षांपर्यंत असू शकते. परंतु इंडियन रजिस्ट्रेशन अॅक्टच्या सेक्शन १(डी)नुसार कुठल्याही भाडेकराराची मुदत एक वर्ष किंवा त्यापेक्षा अधिक कालावधीची असेल तर त्या कराराची नोंदणी करणं बंधनकारक आहे. मुंबईसह अनेक ठिकाणी फ्लॅटचा भाडेकरार सर्वसाधारणतः ११ महिन्यांच्या कालावधीचाच असतो. त्यामागे दोन कारणं आहेत. एकतर ११ महिन्यांचा भाडेकरार केल्यावर नोंदणीशुल्क आणि मुद्रांक शुल्क लागत नाही आणि दुसरं म्हणजे बॉम्बे रेण्ट अॅक्टनुसार फ्लॅटचा भाडेकरार हा अचल किंवा स्थावर मालमत्तेचा व्यवहार समजला जात नाही. त्यामुळे भाडेकरूला भाडेकराराची मुदत पूर्ण होण्याआधी फ्लॅटबाहेर काढता येत नाही.
प्रश्न - भाडेकरार ११ महिन्यांचाच का असतो ? तो १२ महिन्यांचा का नसतो ?
उत्तर - घरमालकाला भाड्याने दिलेला फ्लॅट खाली करायचा असेल तर ११ महिन्यांचाच भाडेकरार करावा लागतो. एक वर्षाचा भाडेकरार केला आणि १२ महिने पूर्ण झाल्यानंतर फ्लॅट खाली करायचा असल्यास कायद्यानुसार भाडेकरूला सहा महिन्यांची नोटीस द्यावी लागते. पण ११ महिन्यांचा भाडेकरार असेल तर घर रिकामं करण्यासाठी भाडेकरूला सात दिवसांची नोटीस द्यावी लागते. ११ महिन्यांच्या भाडेकराराला रेण्ट कण्ट्रोल लॉ लागू होत नाही. १२ महिने पूर्ण झाल्यानंतरच हा कायदा लागू होतो. म्हणूनच फ्लॅटचे बहुतांश भाडेकरार ११ महिन्यांचे असतात.
प्रश्न - ११ महिन्यांची मुदत पूर्ण झाल्यावर फ्लॅटच्या भाडेकराराचं नूतनीकरण होऊ शकतं का ?
उत्तर - होय , ११ महिन्यांची मुदत पूर्ण झाल्यावर भाडेकराराचं नूतनीकरण होऊ शकतं. पण त्यासाठी भाडेकरू आणि घरमालक दोघांचीही संमती आवश्यक आहे.
प्रश्न - कायदेशीररित्या भाडेकराराचं नूतनीकरण जास्तीत जास्त किती वेळा होऊ शकतं ?
उत्तर - तसं पाहिलं तर भाडेकराराचं नूतनीकरण जास्तीत जास्त किती वेळा करता येतं , याविषयी कायद्यात कुठलीही तरतूद नाही. पण सर्वसाधारणतः भाडेकराराचं सलग तीनदा नूतनीकरण करण्यात येतं. पण काहीजण त्यापेक्षा जास्त वेळा भाडेकराराचं नूतनीकरण करतात.
No comments:
Post a Comment